Gastritis
Gastritis is een acute of chronische ontsteking van het maagslijmvlies, en komt meer voor boven de leeftijd van 50 jaar. Acute gastritis is meestal een gevolg van overmatig alcoholgebruik, bepaalde medicatie zoals ontstekingsremmers, terugloop van gal in de maag en aandoeningen die de weerstand verminderen. De chronische vorm is dikwijls te wijten aan een bacterie, de Helicobacter pylori. Deze bacterie is bestand tegen de inwerking van het maagzuur en beschadigt het maagslijmvlies. Na verloop van tijd kan deze bacterie een zweer (‘peptisch ulcus’) veroorzaken in de maag of aan het begin van de dunne darm. Oudere mensen maken soms afweerstoffen aan die het eigen maagslijmvlies aanvallen en beschadigen, waardoor het slijmvlies dunner wordt (atrofische gastritis).
Hoe dikwijls komt het voor?
Een Helicobacter pylori-infectie komt vrij vaak voor. Bij ruim 30 tot 50% van de mensen met maagklachten vindt men de bacterie terug in het maagslijmvlies. In 10 tot 20% van de gevallen geeft de infectie na jaren aanleiding tot een zweer in de maag of het begin van de dunne darm. Het risico op maagkanker ligt met deze infectie twee- tot zesmaal hoger.
Hoe kun je het herkennen?
In vele gevallen zijn er geen klachten. Soms heeft men gedurende een korte periode last van plotse misselijkheid en maagpijn, die spontaan verdwijnen. Anderen klagen van een zeurende, brandende pijn in de maagstreek, een opgeblazen gevoel, verminderde eetlust en braakneigingen.
De pijn bij gastritis neemt toe met eten; bij een maagzweer zie je eerder het omgekeerde. Vaak verergert de pijn ’s nachts; melk drinken stilt dan de pijn.
Of je een Helicobacter pylori-infectie hebt, kun je enkel weten na een gericht medisch onderzoek.
Hoe stelt je arts de diagnose?
Ben je jonger dan 55 jaar en heb je geen alarmerende symptomen (bvb gewichtsverlies, braken, bloedverlies,..), dan kan men de Helicobacter pylori-bacterie opsporen via een ademtest (eerste keuze), een stoelgangonderzoek of een bloedonderzoek. In alle andere gevallen is een endoscopisch maagonderzoek (gastroscopie of gastroduodenoscopie) aanbevolen om de diagnose te stellen en complicaties uit te sluiten. Via een cameraatje zal men in je maag kijken en een klein stukje weefsel (een biopt) wegnemen voor onderzoek. Men onderzoekt het weefselstaal op tekenen van chronische infectie en op de aanwezigheid van de Helicobacter pylori- bacterie.
Wat kun je zelf doen?
Stop zo snel mogelijk de ontstekingsremmers (NSAID’s), aangezien ze aanleiding kunnen geven tot maagontsteking en -bloeding. Medicatie op basis van paracetamol is wel toegestaan.
Stop met roken, want roken vertraagt de genezing. Als roker heb je trouwens meer kans op een maagzweer dan niet-rokers.
Sterk gekruide voeding en alcohol worden best geweerd, alsook koffie, pepermunt, sinaasappel en chocolade. Vermijd te veel en te vet eten, kauw goed op je voedsel, drink voldoende en neem eerder kleine maaltijden.
Wat kan je arts doen?
Een acute gastritis geneest vaak spontaan zonder behandeling. Bij regelmatig terugkerende klachten en bij chronische gastritis zal de arts eerst een behandeling met een maagbeschermer opstarten. Geeft dit onvoldoende resultaat, dan wordt een maagonderzoek (gastroscopie) gedaan.
Stelt men de Helicobacter pylori-bacterie vast, dan zal je arts je maagzuurremmers voorschrijven in combinatie met twee soorten antibiotica die de bacterie uitroeien. Nadien gebeurt een controleonderzoek om te zien of de behandeling doeltreffend is geweest. In 85-90% van de gevallen is dat ook zo. Bij falen van de therapie zal je arts je doorverwijzen naar een maag-darmspecialist (gastro-enteroloog) voor verdere behandeling.
Wordt tijdens het maagonderzoek een maagzweer vastgesteld, dan kan het zijn dat je maagzuurremmers voor een langere periode (4 weken tot 3 maanden) moet innemen. Nadien gebeurt opnieuw een controleonderzoek om het herstel na te gaan en het ontstaan van maagkanker uit te sluiten.
Bronnen
www.ebmpracticenet.be
www.domusmedica.be
www.thuisarts.nl
www.mcharts.be/labomailing nr 185, april 2010
BCFI, Folia Pharmacotherapeutica, April 2009
